Przejdź do głównej zawartości

Franz Kafka. Koszmar rozumu.

 

„…Kafka podawał swoje „zdrowie” jako jedną z przyczyn, dla których nie mógł nawet myśleć o utrzymaniu się z pisarstwa…”

Ernst Pawel tworzy portret Kafki, jako człowieka, który sprawnie poruszał się w świecie, był cenionym pracownikiem, awansowanym. To także świadomy pisarz, również Kafka, to znerwicowany urzędnik. Autor nie osądza Kafki ocenia jego stosunek do judaizmu, relacje z rodzicami, szczególnie z ojcem. Dowiemy się o burzliwym związku z Felicją Bauer czy romansie z Mileną Jesenską. Poznamy nie tylko życie pisarza, ale zarys środowiska i epoki. 

Ernst Pawel (1920 – 1994) był niemiecko – amerykańskim pisarzem, biografem i tłumaczem. Urodził się w żydowskiej rodzinie w Breslau. Wyemigrował do Jugosławii, po dojściu Hitlera do władzy, a następnie do Stanów Zjednoczonych.

Świat, w którym dorastał Kafka był niesamowity. W domu mówiło się po czesku, ale dzieci, jak we wszystkich żydowskich rodzinach, wysyłano do żydowskiej szkoły. Rodzina matki miała na niego zasadniczy wpływ. Na czym polega cierpka wizja dzieciństwa? Nie ma tu retuszu. Mimo, że Franz spodziewał się porażki, nigdy jej nie poniósł. Świat przesycony nienawiścią, a "... ponieważ nie znał innego, zrozumienie, jak trudno w nim oddychać, zajęło mu trochę czasu...".

Do końca życia często spędzał wakacje w Triesach, którego "...krajobraz zlał się z idylliczną wizją wiejskiego spokoju pozostającego na zawsze poza jego zasięgiem...". To swoiste poczucie zagrożenia i niepewności składają się na panoramę literackiego świata artysty. Jak podchodzi do miłości i kobiet? Czy dom rodzinny, to jego przekleństwo? Ze względu na postępującą gruźlicę musiał zrezygnować z pracy. Dzienniki i listy są ciekawe.

Franz Kafka urodził się i został pochowany w Pradze (41 lat). Franz Kafka zdawał się postępować wg freudowskiego scenariusza (psychoanaliza). Matka Julia, ojciec Hermann. Czym jest legenda Kafki?– bezbronnego, znerwicowanego urzędnika. Autor nie pomija jego twórczości, ale skupia się na życiu, korzystając z wielu źródeł.

Pod koniec życia Kafka uważał, że dzieciństwo zrobiło z niego kalekę niezdolnego do życia wśród innych ludzi. Franz był synem pierworodnym, matka bardziej zajmowała się ojcem niż nim. Czuł się opuszczony. Rodzice cały czas spędzali w sklepie. Brak było rodzinnego ciepła.

W szkołach uczono po niemiecku. Nakazano przyjęcie niemieckich imion i nazwisk, stosowanie niemieckiego we wszystkich dokumentach prawnych. Kafka szkołę określał „spiskiem dorosłych”, nienawidził jej.

Kafka w szkole był dobrym uczniem. Nauka nie sprawiała mu trudności. Tu nauczył się, jak zawierać przyjaźnie. Zaprzyjaźnił się z Hugonem Bergmannem. Kafka był bardzo zdolny, ale delikatny i nieśmiały. Atmosfera świata Kafki – przesycona była nienawiścią.

Uwielbiał geografię. Dużo czytał. Kafka już w gimnazjum, oznajmił, że chce zostać pisarzem. Miał ponad 180 cm. wzrostu. Zdał maturę. Kafka bał się fizycznej bliskości, chociaż spędził noc z dziewczyną w hotelu. Na studia wybrał filozofię. Ojcu się to nie podobało.

Po maturze ojciec zafundował mu 3 tygodniowe wakacje nad morzem (pierwsza podróż za granicę). Zaczął studiować prawo. Wstąpił do klubu dyskusyjnego. Franz stał się najważniejszym pisarzem swego czasu. Słynne utwory to m.in. „Proces” i „Zamek”. Zmarł w 1924 roku. Studiował też germanistykę, ale przerwał.

Kafkę pochowano w Pradze, dzieli grób z rodzicami. Zmarł pod Wiedniem. Był typowym samotnikiem, pustelnikiem. Chorował na płuca. Jego dzieła odzwierciedlają ironię i proroczą wizję człowieka skazanego na postrzeganie świata z oślepiającą jasnością. Wśród czeskich obywateli śmierć Kafki przeszła niezauważona.

Gorąco polecam świetną książkę, zabawę z literaturą w tle i poznanie nietuzinkowej osobowości.

Katarzyna Żarska

https://zarska18.blogspot.com/

Wydawnictwo Marginesy

Premiera: 17 września 2025 r.

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Przełożyła: Irena Stąpor

Projekt okładki: Anna Pol

Liczba stron: 504

(nowość wydawnicza) w mojej prywatnej biblioteczce  

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Myśl jak grecki filozof

  „…Z biegiem czasu, gdy sława i wpływy Sokratesa rosły, okazało się, że część ludzi z niechęcią podchodzi do jego metody zadawania pytań…” Dzisiaj ciepły koc, kawa z mlekiem i książka są niemal idealnym rozwiązaniem. Publikacja „Myśl jak grecki filozof. Praktykuj koncepcje Sokratesa” skierowana jest moim zdaniem w stronę człowieka poszukującego. Dotkniemy historii, psychologii i filozofii. Sokrates naprawdę istniał. Pomimo bogactwa poświęconej mu literatury prawdziwego Sokratesa nie poznamy nigdy, a wiele szczegółów dotyczących jego życia pozostanie niejasne. Autorem książki jest Donald J. Robertson – trener rozwoju osobistego, psychoterapeuta i pisarz. Po wielu latach spędzonych w Anglii oraz pracy w Londynie wyemigrował do Kanady i obecnie mieszka w Quebecu. Zajmuje się badaniem stoicyzmu i wykorzystaniem go w swojej pracy. Na swoim koncie ma kilka interesujących publikacji m.in. „Myśl jak rzymski cesarz”. Książka wskazuje na terapeutyczne znaczenie filozofii Sokratesa. Jes...

Życie i romanse polskich arystokratów

  „…Wprawdzie lubili się, a nawet na swój sposób kochali, ale miłosnych uniesień i namiętności szukali poza małżeńską sypialnią…” Ona kocha, on cierpi. Ona zdradza, a on to toleruje. Czy odwrotnie? Życie sfery arystokratycznej obfitowało w romanse, zwłaszcza kiedy oświecenie przyniosło rozluźnienie obyczajów, przez co dało szanse kobietom. Wierność małżeńska nie była już chlubną cnotą, a damy kolekcjonowały kochanków niczym klejnoty, wręcz rywalizując między sobą, a ich mężowie patrzyli na to przez palce. Dla mnie ta książka, to taka zabawa z historią i podkreślenie relacji damsko – męskich. Kobiety porównane do bogiń, czułych namiętności i upojnych nocy oddają klimat publikacji. Autorką książki jest Iwona Kienzler, niesamowita pisarka. Prawdziwa pasjonatka i popularyzatorka historii. Dzięki wielu ciekawostkom książkę czyta się z zapartym tchem. Muszę przyznać, że to jedna z lepszych książek jaką poznałam. Jako pasjonatka literatury i malarstwa z szacunkiem przeczytałam także ksi...

Złowieszczy Dar

  „… Alessa wzięła do ręki wstążkę i skrzywiła się, gdyż nawet przy tym lekkim ruchu jej obojczyk przeszył ból. Co się z nią dzieje? Czy nie umie już przyjąć cudzej życzliwości?...” Na samym początku muszę powiedzieć, że jest to książka dla tych, którzy czują „zbyt intensywnie”. Moim zdaniem to dobrze, bo w życiu nie da się niczego udawać i żyć na przysłowiowe pół gwizdka. Trzeba wykazać iskierkę zainteresowania, bo bez pełnego zaangażowania nic ciekawego nie wydarzy się w naszym życiu. Zastanawialiście się kiedyś czym naprawdę jest dar? Można mieć swoistą smykałkę do danej rzeczy i to naprawdę przydaje Nam się w życiu. Kobiety mają np. dar do przygotowywania różnych rzeczy, dbanie o kogoś z troską i miłością w sercu, to nie tylko swoiste poświęcenie, ale i wspomniany dar. Dar do załatwiania spraw niemożliwych, dar do gotowania, do łatwości wypowiedzi, przewidywania czy nauki. Jak będzie w przypadku naszych postaci? Po części przeniesiemy się do świata magii, miłości, relac...