Przejdź do głównej zawartości

(Bardzo) krótka historia życia na Ziemi

 

„… Może najbardziej zdumiewającą cechą życia – pomijając samo jego istnienie – jest szybkość, z jaką powstało…” 

Wtorkowa noc i cisza stają się sprzymierzeńcem czytelnika. Z kolei Albert Einstein mawiał, że „Są dwie drogi, aby przeżyć życie. Jedna to żyć tak, jakby nic nie było cudem. Druga to żyć tak, jakby cudem było wszystko…”. Powiecie wielkie słowa, gorzej z ich realizacją. Jednych w tym momencie może rozboleć głowa, a innych serce. Nie zawsze i niekoniecznie. Przed Wami interesująca, a zarazem porywająca opowieść o przetrwaniu i uporze, dzięki którym życie zagościło na naszej planecie.

Autorem książki jest Henry Gee. Brytyjski paleontolog i biolog ewolucyjny. Redaktor międzynarodowego czasopisma naukowego „Nature”. Mieszka w Cromer w Norfolk ze swoją rodziną i domowymi pupilami.

Przez miliardy lat Ziemia była niegościnnym miejscem, pokrytym wzburzonymi oceanami, powoli kształtującym swój krajobraz poprzez nieustanne erupcje wulkanów. Mimo wielu niepowodzeń, wyewoluowało tu życie. „Życie”, które uczyło się i przystosowywało do zmieniających się warunków, by trwać przez następne miliardy lat.

Trudno jest streścić 4,6 miliarda lat w kilku słowach. Autor ujął to w dwunastu rozdziałach. Zaczął od ognia i lodu, zwierząt, powstania kręgosłupa, wyjścia na ląd, owodniowców, parku triasowego, dinozaurów, ssaków, małp, wędrówki przez świat, prehistorię i przyszłość.

Obecnie do życia potrzeba tlenu i wody. By tak się stało, musiało zajść wiele przemian. Planeta, to coś więcej niż skały. Pole magnetyczne chroni Ziemię przed wiatrem słonecznym, czyli nieustanną burzą naładowanych elektrycznie cząstek emitowanych przez Słońce. Życie pojawiło się 100 milionów lat po uformowaniu się planety. Ziemi.

Metan i dwutlenek węgla są głównymi składnikami izolacyjnej kołderki, która zatrzymuje ciepło Ziemi. Nie zapominajmy o powstaniu „gąbek”, czyli prymitywnych zwierząt. Życie jest bardzo złożone. W dewonie pojawiły się pierwsze rośliny lądowe. Pierwsze ptaki to okres jury. Pierwsze kwiaty w okresie kredy. Pierwsze ssaki i dinozaury to trias. Owady w karbonie.

„Niemal zawsze w dziejach świata ludzie byli myśliwymi i zbieraczami”.  Wpływ człowieka na środowisko naturalne jest bardzo odczuwalny (od przemysłu, wykorzystywania energii, czy spalaniu węgla). Dochodzi do zanieczyszczenia środowiska. Co grozi człowiekowi? Ocieplenie klimatu, spowoduje odrywanie się gór lodowych i wpadanie do oceanów.

O samym życiu na Ziemi decydują dwa czynniki: spadek ilości dwutlenku węgla w atmosferze i zwiększenie się jasności Słońca. „Życie w znacznej mierze opiera się na fotosyntezie, w wyniku której rośliny przekształcają dwutlenek węgla z atmosfery w żywą materię.” Za mniej więcej miliard lat życie na Ziemi w końcu zniknie.

Henry Gee w atrakcyjny i przystępny sposób opisuje poszczególne etapy ewolucji życia na naszej planecie. Pokazuje, jak dryfujące superkontynenty zderzały się, kształtując dzisiejsze oblicze Ziemi. Przywołuje dawno wymarłe stworzenia w niezwykle sugestywnych opisach. Inspiruje, to fakt, ale każdą formę życia – od maleńkich bakterii przez majestatyczne dinozaury po wspaniałe ssaki – traktuje z należytą powagą i dbałością.

Zachęcam do naukowego poznania świata z literackim zacięciem. Odbiorca nie będzie znudzony, ale z całą pewnością dokładnie i uważnie musi podejść do lektury.

Gorąco polecam

Katarzyna Żarska

http://zarska18.blogspot.com/

Wydawnictwo: Zysk i S – ka

Premiera: 08.08.2023 r.

Przełożył: Zbigniew A. Królicki

Wydanie I

Liczba stron: 324

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

(nowość wydawnicza) 

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Dobra pamięć, zła pamięć

  „…Wspomnienia mogą być balastem lub kotwicą, sejfem z klejnotami lub puszką Pandory…”  W swojej książce psycholog, Ewa Woydyłło opowie Nam o pamięci i sztuce zapominania. Ile rzeczy chcemy wiedzieć? O czym chcemy zapomnieć? Na czym naprawdę polega rozwój osobisty? Musimy pamiętać tak wiele rzeczy, tego co mamy zrobić, zrozumieć, nauczyć się, kupić lub wbić zwykły PIN do telefonu. Czy panujemy nad problemami, które mają źródło w przeszłości? Bez względu na wszystko odbiorca postanawia wejść do innego świata. Poznać siebie, swoje słabości, troski i radości. Pamięć to umiejętność rejestrowania i ponownego przywoływania informacji, skojarzeń czy wrażeń zmysłowych. W trakcie intensywnej nauki (np. uczniowie i studenci) „chłoną, jak gąbka” informacje szybciej niż ludzie, nie angażujący się tak bardzo w zapamiętywanie nowych wiadomości. Czy nie boksujemy się też z poczuciem kontroli? Życie to taka suma spotkań, realistycznych zdarzeń i czasami drobnych przyjemności. Woydył...

Niespokojne pokolenie

  „… Nie jesteśmy bezradni, choć często mamy takie wrażenie, ponieważ smartfony, media społecznościowe, siły rynkowe i presja społeczna wspólnie wciągają nas w pułapkę…” Każde pokolenie jest inne. To przeprogramowanie dzieciństwa wywołało epidemię chorób psychicznych. Starsze społeczeństwo zwraca uwagę na zupełnie inne cechy i problemy. Nasze podejście do życia i otaczającego świata się różni. Jaka naprawdę jest współczesna młodzież? Pokolenie Z. jest charakterystyczne w przestrzeni społecznej. Najczęściej pokoleniem Z określa się grupę osób urodzonych pomiędzy 1995 r. a 2012 r. (od drugiej połowy lat 90. XX w. do końca pierwszej dekady XXI w.). Przyznam szczerze, że książka, którą trzymam w ręku wymaga sporo uwagi i czasu. Nie można jej przeczytać zbyt szybko. Polecam analizę dla samego/ej siebie. Pokolenie Z – posiada telefon, najczęściej w kieszeni. Jego uwaga jest odwrócona od otoczenia. Czy jest to niewłaściwe? W chwili obecnej nie ma osoby, która nie wykorzystuje prawie...

Jak trauma i poczucie bezpieczeństwa wpływają na nasze życie

  „…Teoria poliwagalna wyjaśnia uzdrawiającą i przemieniającą moc samego poczucia bezpieczeństwa oraz niebezpieczną i traumatyczną moc ciągłego poczucia zagrożenia…” Kiedy zobaczyłam, że Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego porusza temat traumy i poczucia bezpieczeństwa od razu wiedziałam, że książka będzie dopracowana w najmniejszych szczegółach i nie myliłam się. Publikacja została podzielona na dwie części. Pierwsza to – W tobie, a druga – Na świecie. Zajrzymy do tematyki budowania więzi, dotkniemy ciała, zajmiemy się traumą i uzależnieniem, ale też edukacją. To dzięki nerwowi błędnemu poczucie bezpieczeństwa i zagrożenia przepełnia całe ciało. Zmieniają się nasze emocje i samopoczucie. Najważniejsze jest to, że przykłady są z życia wzięte. Poczucie bezpieczeństwa jest fundamentem zdrowia fizycznego i psychicznego. Teoria poliwagalna wyjaśnia funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego i jego wpływ na nasze ciała, emocje i relacje z innymi oraz pokazuje, jak wykorzy...